Nauka chodzenia po udarze mózgu
Nauka i doskonalenie chodu
Udar mózgu jest poważnym i nagłym zaburzeniem funkcji mózgu spowodowanym bądź przerwaniem dopływu krwi do części mózgu w przypadku udaru niedokrwiennego, bądź pęknięciem naczynia krwionośnego i krwotoku do mózgu w przypadku udaru krwotocznego. W obu przypadkach dochodzi do uszkodzenia komórek nerwowych w mózgu, co w efekcie może prowadzić do trwałych konsekwencji zdrowotnych, a nawet śmierci. Udar mózgu jest jedną z głównych przyczyn śmierci i niepełnosprawności na świecie, dotykając rocznie około 15 milionów osób na świecie, z czego jedna trzecia umiera, a jedna trzecia doznaje trwałej niepełnosprawności. W Polsce udar mózgu dotyka rocznie nawet 70 tysięcy osób, z czego połowa pacjentów umiera w ciągu roku od wystąpienia udaru, a tylko około 20% pacjentów powraca do pełnej sprawności.
Następstwa udaru mózgu są zróżnicowane i zależą od tego, która część mózgu została uszkodzona, jak duży był obszar uszkodzenia oraz jak szybko pacjent otrzymał pomoc medyczną. Jednym z najczęściej pojawiających się po udarze deficytów zdrowotnych są problemy z ruchem, ponieważ udar często prowadzi do paraliżu, bądź przynajmniej osłabienia jednej strony ciała, co przede wszystkim utrudnia chód po udarze, chwytanie przedmiotów czy wykonywanie codziennych czynności.
Kiedy rozpocząć rehabilitację chodu po udarze?
Pacjenci po udarze muszą się zmierzyć z wieloma poważnymi problemami zdrowotnymi, a jednym z najistotniejszych jest utrata zdolności do samodzielnego i bezpiecznego chodzenia. Dlatego też reedukacja chodu w ramach rehabilitacji po udarze jest niezwykle istotnym elementem powrotu do codziennego funkcjonowania. Utrata zdolności chodzenia znacznie obniża jakość życia pacjentów, dlatego tak ważne jest, aby rehabilitacja chodu zaczęła się jak najwcześniej i była prowadzona w sposób systematyczny i dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta. Odpowiadając zatem na pytanie, kiedy rozpocząć rehabilitację chodu po udarze – należy to zrobić jak najszybciej, najlepiej już w ciągu kilku pierwszych dni po wystąpieniu udaru. Dlaczego jest to tak istotne? Otóż wczesne podjęcie działań rehabilitacyjnych zwiększa szanse na odzyskanie sprawności ruchowej pacjenta i minimalizuje ryzyko trwałej niepełnosprawności. Oczywiście moment rozpoczęcia rehabilitacji jest uzależniony od stanu wyjściowego pacjenta, który przebył udar. W przypadku wystąpienia poważnych problemów lekarz może podjąć decyzję o odroczeniu intensywnych ćwiczeń.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Skontaktuj się z nami
Jak wygląda chód osoby po udarze?
Chód osoby po udarze mózgu charakteryzuje się przede wszystkim asymetrią podczas poszczególnych faz cyklu chodu, nierównym obciążeniem kończyn, zaburzoną długością kroku – czyli ogólnie – brakiem płynności chodu. Może występować tzw. chód koszący, w którym pacjent przemieszcza nogę po łuku na zewnątrz, zamiast poruszać ją bezpośrednio do przodu. Zaburzenie chodu cechuje się również brakiem propulsji stopy oraz nierównomiernym rozłożeniem środka masy ciała. Chód po udarze mózgu ma zaburzoną fizjologię, co pociąga za sobą niewydolność mięśni, w szczególności pośladkowego średniego, strzałkowego, piszczelowego przedniego oraz grupy mięśni kulszowo-goleniowych.
Reedukacja chodu po udarze mózgu – na czym polega?
Reedukacja chodu po udarze to proces ponownego uczenia się prawidłowego chodzenia po udarze czyli przywrócenia jego fizjologicznych wzorców. Proces ten polega nie tylko na poprawie zdolności motorycznych, ale także na zbudowaniu prawidłowego napięcia mięśniowego w kończynie niedowładnej oraz poprawie równowagi i koordynacji, a w efekcie – przywróceniu funkcji samodzielnego i bezpiecznego poruszania się.
Metody w reedukacji chodu po udarze
Nasuwa się pytanie, jak ćwiczyć po udarze. Rehabilitacja osoby po udarze, pod kątem chodu, wykorzystuje różne metody i techniki, które pomagają pacjentom odzyskać sprawność. Wśród najistotniejszych metod reedukacji chodu należy wymienić metodę PNF oraz metodę NDT-Bobath. Metoda PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation) w swoich założeniach opiera się na tzw. ruchach globalnych, które są zgodne z naturą. Zasadą jest codzienna praca oraz intensywny plan zawierający ćwiczenia chodu po udarze, przy jednoczesnym pozytywnym nastawieniu do pacjenta i jego problemów oraz na bezbolesnej pracy z pacjentem. W ramach metody fizjoterapeuta korzysta z różnych technik, które pozwalają na zastosowanie odpowiednich wzorców ruchowych indywidualnie u każdego pacjenta, jak również ułatwiają realizację określonego dla danego etapu usprawniania celu terapeutycznego. W ramach metody PNF w pracy z pacjentem po udarze mózgu wykorzystywane są m.in. kombinacje skurczów izotonicznych, rytmiczne pobudzanie ruchu, odtwarzanie ruchów oraz stabilizacja zwrotna.
Metoda NDT-Bobath to kolejna metoda rehabilitacji chodzenia po udarze mózgu, szczególnie skuteczna u pacjentów z zaburzeniami siły mięśniowej i czucia. Koncentruje się ona na stymulacji mięśni poprzez ćwiczenia ruchowe, aktywizując mózg pacjenta, aby wspomagać ruchy, które wcześniej nie były możliwe. Metoda wspiera pacjenta po udarze w zachowaniu pożądanej postawy ciała, a także wspomaga wyzwalanie naturalnych, fizjologicznych ruchów i hamuje niepożądane nawyki.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Skontaktuj się z nami
Ile trwa rehabilitacja chodu po udarze?
Rehabilitacja osób po udarze jeśli chodzi o jej długość, jest kwestią bardzo indywidualną, uzależnioną od takich czynników, jak stopień uszkodzenia mózgu, wiek pacjenta, jego ogólny stan zdrowia, jak również zaangażowanie w proces rehabilitacyjny. Nauka chodu od nowa może trwać od kilku miesięcy do kilku lat, ale najważniejsze aby rehabilitacja była systematyczna i prowadzona przez doświadczonych specjalistów, którzy będą monitorować postępy pacjenta i dostosowywać plan ćwiczeń.
Ćwiczenia rehabilitacyjne po udarze, w tym nauka chodu, wiążą się z wieloma wyzwaniami, a jednym z głównych problemów jest brak motywacji u pacjentów, którzy często czują się zniechęceni powolnymi postępami. Istotnym zagrożeniem jest także ryzyko upadków, które mogą prowadzić do dodatkowych urazów. Dlatego ważne jest, aby proces rehabilitacji był prowadzony pod okiem specjalistów i aby pacjent czuł się bezpiecznie.
Nauka chodu po udarze jest kluczowa dla odzyskania samodzielności przez pacjenta. Jest to jednak proces niezwykle złożony i długotrwały, wymagający cierpliwości, zaangażowania i odpowiedniego wsparcia ze strony specjalistów oraz bliskich. Zastosowanie odpowiednich metod terapeutycznych, takich jak PNF i NDT-Bobath, może znacznie poprawić jakość życia pacjentów, ponieważ dzięki nim możliwe jest nie tylko przywrócenie zdolności do samodzielnego poruszania się, ale także udział w życiu społecznym oraz powrót do codziennych aktywności.
