Rehabilitacja po urazach czaszkowo-mózgowych
Nazwą urazy czaszkowo mózgowe określa się wszelkiego typu uszkodzenia mózgu bądź struktur czaszki, powstałe w wyniku urazów mechanicznych, a wśród nich – uderzeń, upadków, wypadków komunikacyjnych czy urazów sportowych. Mogą one mieć bardzo zróżnicowany charakter i postać np. lekkiego wstrząsu mózgu, a z drugiej strony – poważnych uszkodzeń, takich jak krwiaki, obrzęki mózgu, pęknięcia czaszki oraz urazy penetrujące, zarówno o charakterze otwartym czyli z naruszeniem powłok czaszki, jak i zamkniętym, kiedy czaszka pacjenta jest nienaruszona. Rehabilitacja po urazach mózgu jest ważnym etapem leczenia pacjentów z tego typu urazami, a dzięki niej możliwe jest nie tylko uniknięcie poważnych powikłań, ale również powrót do sprawności.
Jakie konsekwencje mają urazy czaszkowo-mózgowe?
To, jakie przyniesie uraz czaszkowo-mózgowy skutki, zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj i siła urazu, lokalizacja uszkodzeń, ale także od ogólnego stanu zdrowia pacjenta sprzed urazu. Uraz czaszkowo mózgowy definicja mówi, że skutki takich urazów mogą mieć dwojaki charakter – efektów natychmiastowych oraz długoterminowych, a ich przejawy to najczęściej skutki kognitywne, objawiające się upośledzeniem pamięci, pojawieniem się trudności w koncentracji czy problemów z logicznym myśleniem i orientacją. Efekty urazów nie omijają również sfery emocjonalnej oraz behawioralnej, powodując nierzadko zmiany w osobowości i zachowaniu pacjenta, drażliwość, depresję, lęki, a także impulsywność oraz zaburzenia snu. W zależności od miejsca i siły urazu, a co za tym idzie uszkodzeń różnych obszarów mózgu, i to w różnym stopniu, urazy czaszkowo mózgowe objawy mogą pojawić się też takie, jak problemy z koordynacją ruchową czy wręcz ograniczenia ruchowe, zachwiania równowagi, zaburzenia mowy, a nawet paraliż. Pojawić się mogą także zaburzenia widzenia i słuchu, błędny odbiór bodźców dotykowych, a także smaku i zapachu. Do najczęstszych konsekwencji urazów czaszkowo-mózgowych należą też bóle i zawroty głowy, nudności czy padaczka pourazowa.
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Skontaktuj się z nami
Jak powinna przebiegać rehabilitacja po urazach czaszkowo-mózgowych?
Rehabilitacja po urazie czaszkowo mózgowym jest niezbędna, aby wrócił on do maksymalnej możliwej w jego sytuacji sprawności oraz jakości życia. Jakie jest zatem urazy czaszkowo mózgowe postępowanie w ramach procesu rehabilitacji i jakie są jej cele? Otóż najważniejsza jest tu poprawa funkcji neurologicznych, jak również kompensowanie utraconych zdolności oraz zapobieganie dalszym komplikacjom pourazowym. Cała rehabilitacja po urazie mózgu powinna być procesem wieloaspektowym i indywidualnie dopasowanym do potrzeb pacjenta, a dodatkowo rozpoczętym jak najwcześniej będzie to możliwe, ponieważ to od wczesnego rozpoczęcia terapii oraz zaangażowania pacjenta i zespołu terapeutycznego zależy jego skuteczność. Jak najszybsze rozpoczęcie rehabilitacji oznacza tu natomiast moment zaraz po ustabilizowaniu stanu pacjenta, ponieważ niezwłoczna interwencja fizjoterapeuty pozwala powstrzymać powikłania w postaci zaniku mięśni, przykurczy czy problemów z krążeniem i pojawieniem się np. zakrzepicy stanowiącej zagrożenie nie tylko dla zdrowia, ale i dla życia pacjenta. Decyzję o podjęciu działań rehabilitacyjnych podejmuje jednak zawsze zespół medyczny opiekujący się pacjentem, biorąc pod uwagę rodzaj i rozległość urazu oraz ogólny stan pacjenta.
Jakie metody wykorzystuje się w rehabilitacji po urazach czaszkowo-mózgowych?
Stosowane przez specjalistów gdy wystąpią urazy czaszkowo mózgowe leczenie to różne metody terapeutyczne dobierane indywidualnie, pod kątem specyfiki urazu i objawów występujących u pacjenta, dlatego też są różnorodne i nie każdy pacjent otrzymuje taki sam zakres terapii. Natomiast najczęściej stosowane metody rehabilitacji przy urazach czaszkowo – mózgowych to:
- fizjoterapia, której zadaniem jest poprawa sprawności motorycznej chorego, jego koordynacji ruchowej i siły mięśniowej, a w efekcie – mobilności pacjenta. Fizjoterapia obejmuje ćwiczenia bierne i czynne, terapię ruchową oraz naukę chodzenia i utrzymywania równowagi, m.in. wykorzystując do tego innowacyjne urządzenia jak roboty rehabilitacyjne, które są wykorzystywane w Comfort Life czyli ośrodek rehabilitacyjny po urazie czaszkowo-mózgowym.
- terapia zajęciowa – to metoda skupiająca się na rozwijaniu umiejętności niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu, w szczególności zaś przywróceniu umiejętności samodzielnego jedzenia, ubierania się, osobistej higieny czy prowadzenia domu.
- zajęcia logopedyczne – u pacjentów z problemami z mową i komunikacją, ale także z trudnościami z przełykaniem. Specjalista logopeda pracuje z pacjentem nad przywróceniem mu sprawności w tych obszarach, ucząc mowy, rozumienia języka, jak również poprawiając funkcje poznawcze.
- terapia neuropsychologiczna i terapia poznawcza – te formy terapii umożliwiają ocenę i rehabilitację pod kątem występowania zaburzeń poznawczych czyli problemów z pamięcią, koncentracją czy myśleniem, jak również emocjonalnych związanych ze stanami lękowymi, depresją czy zaburzeniami osobowości będącymi następstwem urazu. W terapiach tego typu stosuje się techniki prowadzące do rozwoju alternatywnych strategii poznawczych i poprawę funkcji mózgu.
- terapia neurostymulacyjna – jest to zestaw innowacyjnych technik stymulacji mózgu, które są coraz powszechniej stosowane w ramach rehabilitacji pourazowej. Mowa tu o przezczaszkowej stymulacji magnetycznej czy stymulacji elektrycznej, które wspomagają regenerację funkcji neurologicznych.
- wsparcie psychologiczne i terapia behawioralna – jest to równie ważny jak wszystkie pozostałe element, jaki powinna zawierać rehabilitacja po urazie głowy, a jego celem jest pomoc w radzeniu sobie z emocjonalnymi skutkami urazu oraz poprawa jakości życia pacjenta. Terapia behawioralna z kolei będzie pomocna w pracy nad zmianami osobowości i zachowań, jeśli takie u pacjenta po urazie występują.
Co mówią o nas nasi Pacjenci?
Zachęcamy także do zapoznania się z historiami naszych Pacjentów Historie pacjentów – Comfort Life
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Skontaktuj się z nami
Na co powinien być kładziony nacisk w rehabilitacji po urazach czaszkowo-mózgowych?
Uraz czaszkowo mózgowy rehabilitacja, oprócz doboru odpowiedniej strategii terapeutycznej, powinna kłaść nacisk na takie kwestie, jak indywidualne podejście do chorego, ponieważ każdy przypadek jest inny i nie można wszystkim pacjentom zaproponować takiej samej terapii – musi ona być dostosowana do specyficznych potrzeb pacjenta. Bardzo istotna jest również współpraca w terapii pacjenta specjalistów z różnych dziedzin medycyny, w tym lekarzy, fizjoterapeutów, logopedów, psychologów i terapeutów zajęciowych. Ważne jest również aktywne uczestnictwo w procesie rehabilitacji ze strony rodziny pacjenta. Na korzyść efektów rehabilitacji działa również jak najszybsze rozpoczęcie terapii – im wcześniej rozpoczęta zostanie rehabilitacja, tym większe są szanse na powrót chorego do pełnej sprawności. W czasie trwania całego procesu rehabilitacyjnego niezmiernie ważne jest również zachowanie ciągłości terapii oraz jej regularność, ponieważ tylko systematyczna i długoterminowa praca z pacjentem jest w stanie przynieść postępy. I jeszcze jeden, niemniej ważny warunek skutecznej terapii czyli motywacja i zaangażowanie samego pacjenta – sukces rehabilitacji zależy bowiem w dużej mierze od jego nastawienia i ważne jest, aby pacjent był świadomy swoich celów i aktywnie uczestniczył w procesie terapeutycznym.
Urazy czaszkowo-mózgowe niosą ze sobą poważne konsekwencje, które mogą wpływać na każdy aspekt życia pacjenta – od funkcji fizycznych i poznawczych, po emocje i relacje społeczne. Rehabilitacja po urazach czaszkowo mózgowych jest procesem skomplikowanym, wymagającym indywidualnego podejścia oraz zintegrowanej opieki wielu specjalistów, ponieważ omawiane urazy mogą prowadzić do poważnych problemów o charakterze neurologicznym, zaburzeń motorycznych, poznawczych i emocjonalnych. Specjalistyczne ośrodki, takie jak ośrodek rehabilitacyjny Comfort Life, oferują kompleksowe programy rehabilitacyjne, obejmujące intensywną terapię neurologiczną, wspomaganą przez nowoczesne technologie, jak np. urządzenia do rehabilitacji motorycznej). Ważna jest też kontynuacja terapii po powrocie do domu, co może zwiększyć szanse na powrót do pełnej sprawności.
